Na ratunek rzekom i rybom! Na początek badania

Członkowie Społecznej Straży Rybackiej Powiatu Żywieckiego wielokrotnie alarmowali o konieczności większej ochrony środowiska i łowisk oraz zachowania równowagi przyrodniczej. Od słów przechodzą do czynów i wraz z Grupą Żywiec podejmują działania, które mają ratować rzeki Żywiecczyzny. Na początek planowane jest przeprowadzenie wnikliwych badań.

Jak przekazują strażnicy rybaccy zrównoważony rozwój jest jedną z najważniejszych kategorii współczesnego prawa ochrony środowiska. Oznacza taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli współczesnego pokolenia jaki i przyszłych pokoleń. - Wszyscy doskonale zdajemy sobie sprawę z tragicznej sytuacji naszych górskich rzek. Jesteśmy głęboko przekonani, iż ratowanie wód Żywiecczyzny, a w szczególności rzeki Soły, należy zacząć od przeprowadzenia profesjonalnych badań, które są dość kosztowne. Zwróciliśmy się zatem do Grupa Żywiec z propozycją, która miałby na celu sfinansowanie niżej opisanych badań ichtiologicznych. Zrównoważony rozwój jest jednym z priorytetów biznesowych Grupy Żywiec, a jednocześnie nośnikiem pozytywnej zmiany otoczenia, w którym żyjemy. Grupa Żywiec dąży do prowadzenia działalności z szacunkiem do jednostek, społeczności i środowiska naturalnego – przekazują członkowie SSR Żywiec.

Celem ogólnym projektu jest wykonanie niezależnych badań zespołów ichtiofauny (ryb) górnego dorzecza rz. Soły celem określenia składu gatunkowego i stanu zachowania populacji rodzimych gatunków ryb, które posłużą jako materiał wyjściowy do dalszych prac zmierzających do utrzymania bądź poprawy stanu jakościowego ekosystemu górnej Soły.

UWARUNKOWANIA PROJEKTU

Postępująca degradacja wód powierzchniowych jest problemem, który w obliczu pogłębiającego się deficytu wodnego wymaga zdecydowanych działań o charakterze naprawczym i ochronnym. Troska o jakość wód, zarówno ich czystość jak i stan ekologiczny winny zatem należeć do zadań priorytetowych nie tylko instytucji w tym celu powołanych, ale również każdego z nas, którzy z wód tych korzystamy na co dzień. Inicjatorzy badań dorzecza rz. Soły przyjmują za kluczową zasadę „myśl globalnie, działaj lokalnie”. Mają pełną świadomość, że zdrowa rzeka, to rzeka niosąca czyste wody, zamieszkana przez właściwe z punktu widzenia przyrodniczego zespoły organizmów wodnych. Dotyczy to zarówno składu gatunkowego jak i struktury populacji (właściwego kształtu piramidy ekologicznej, odpowiedniej liczebności osobników wybranego gatunku w danych rocznikach itd). Należy mieć na uwadze, że wszelkie zaburzenia występujące w populacjach ryb świadczące o pogarszającym się stanie środowiska mogą prowadzić do dalszej postępującej degradacji. Konieczność przywrócenia właściwych relacji miedzy poszczególnymi gatunkami ryb, których populacje podlegają presji ze strony człowieka i odpowiednich między nimi proporcji, a także przywrócenie gatunków, które w wyniku tej presji zanikają lub w skrajnym przypadku uległy wyginięciu staje się w takim przypadku działaniem ze wszech miar uzasadnionym i wartym wzmożonego wysiłku. Z uwagi na przeważnie górski charakter rzek i potoków Żywiecczyzny winny się one charakteryzować wysoką jakością wody oraz występowaniem charakterystycznych zespołów ryb.

Należą do nich zarówno dobrze wszystkim znane szlachetne gatunki ryb, takich jak pstrąg potokowy, czy lipień, ale i te mniej popularne, a nierzadko chronione zarówno prawem krajowym jak i europejskim jako gatunki skrajnie zagrożone.

Wykonanie profesjonalnych badań pozwoli na rzetelną ocenę górnego dorzecza rzeki Soły jako środowiska sprzyjającego lub nie bytowaniu wyżej wskazanych gatunków i stanowić będzie materiał wyjściowy do dalszych działań zmierzających do poprawy jakości wód powierzchniowych naszych lokalnych rzek i potoków.

UPROSZCZONY OPIS BADAŃ ICHTIOLOGICZNYCH

Zakres badań został określony w wycenie przekazanej przez wykwalifikowaną kadrę ichtiologów. Z uwagi na ściśle fachowy charakter w/w dokumentu („sucha” wycena z podaniem ilości punktów połowowych i syntetycznym zakresem badań) konieczne jest jego krótkie objaśnienie. Badania ichtiofaunistyczne dokonywane są w tym wypadku poprzez elektropołowy, a więc odłów ryb za pomocą specjalistycznego urządzenia elektrycznego, którego charakterystyka pracy pozwala wprowadzić ryby w stan, w którym mimowolnie wpływają one do kasarka (specjalnego podbieraka) lub – jeżeli to konieczne – w krótkotrwałą narkozę (tzw. katonarkozę). Wszelkie zabiegi badawcze prowadzone są przez posiadający stosowne uprawnienia profesjonalny zespół badawczy, z należytą troską o dobrostan schwytanych ryb, które niezwłocznie po zebraniu danych badawczych (klasyfikacja do gatunku, pomiary w rodzaju: długość, masa itp.) są uwalniane w miejscu ich pozyskania. Do samych badań typuje się odpowiednie fragmenty dorzecza (rzeki głównej i jej dopływów), stosując fachową metodykę przyjętą dla tego rodzaju prac. Umożliwia ona dokonanie rzetelnej oceny całego dorzecza poprzez ekstrapolację wyników analizy sumarycznej uzyskanych wyników na cały jego obszar. Zwrócić należy uwagę, że tego rodzaju prace wymagają odpowiednich zgód i uzgodnień, które zespół badawczy pozyska we własnym zakresie lub – jeżeli to konieczne – przy współudziale inicjatorów projektu. Należą do nich m. in. uzyskanie zezwolenia na badania od użytkownika rybackiego (PZW Bielsko Biała) oraz zgoda na chwytanie i krótkotrwałe przetrzymywanie gatunków chronionych wydawana przez właściwy RDOŚ. Uzyskanie w/w zezwoleń ma charakter formalny, z uwagi na fakt spełniania wszelkich wymogów ustawowych do ich otrzymania przez zespół badawczy.

UDZIAŁ SPOŁECZNY W PRACACH BADAWCZYCH I CHARAKTER PRZEKAZU MEDIALNEGO

Wszelkie prace terenowe wykonywane będą pod nadzorem i przy współpracy z Strażnikami Społecznej Straży Rybackiej Powiatu Żywieckiego, którzy stanowią grupę inicjatywną projektu. Zakres zadeklarowanej pomocy zostanie uzgodniony w późniejszym czasie, tak, aby stanowił on rzeczywiste wsparcie badań w terenie. W badania pragniemy zaangażować również Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie Zarząd Zlewni w Żywcu, całe społeczeństwo wędkarskie, użytkownika, dzierżawcę wód na naszym terenie Okręg PZW Bielsko-Biała, Fundacje i Stowarzyszenia zajmujące się ochroną środowiska i zasobów wodnych, lokalne Koła Polskiego Związku Wędkarskiego oraz mieszkańców. Wszystkim uczestnikom projektu zależy na transparentności i podkreśleniu zaangażowania lokalnej społeczności oraz fundatora badań w działania o charakterze wspólnej troski o dobrostan lokalnych wód oraz ich jakość pod względem czystości. Aspekt wspólnego zaangażowania będzie szczególnie podkreślany na wszystkich etapach realizacji projektu, w tym we wszelkiego rodzaju przekazach prasowych i kolejnych działaniach i projektach, dla których niezależne badania ichtiofaunistyczne Soły będą stanowić materiał wyjściowy lub pomocniczy.

Za: SSR Żywiec