Historia i kultura Żabnicy w Dolinie Żywieckiej - wieś górali żywieckich, Parafia Matki Bożej Częstochowskiej, tradycje pasterskie, wydarzenia kulturalne - aktualności

Żabnica to malownicza wieś położona w dolinie w pobliżu Żywca, której historia sięga co najmniej XVII wieku. Miejscowość ta, jak wiele okolicznych wsi, miała swoje początki jako wieś zarębna, licząca początkowo 12 zarębków (gospodarstw). Pierwsze wzmianki o Żabnicy pochodzą z 1628 roku, a według Andrzeja Komonieckiego, wieś rozwijała się głównie dzięki pasterstwu i rolnictwu. Mieszkańcy trudnili się przede wszystkim wypasem owiec, co było charakterystycznym zajęciem dla regionu górskiego. W ciągu kolejnych dziesięcioleci liczba gospodarstw wzrosła do 17, a kolonizacja postępowała w górę doliny.

W XVII wieku Żabnica była częścią Księstwa Oświęcimskiego, a po unii lubelskiej w 1569 roku stała się częścią Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Po I rozbiorze Polski w 1772 roku miejscowość znalazła się pod zaborem austriackim, wchodząc w skład Królestwa Galicji i Lodomerii.

W 1838 roku wieś wraz z całym „państwem żywieckim” została sprzedana arcyksięciu Karolowi Ludwikowi Habsburgowi. Habsburgowie odegrali istotną rolę w rozwoju regionu, w tym w budowie ważnych dla społeczności instytucji.

Na początku XX wieku w Żabnicy z inicjatywy księdza Jana Figuły, wikariusza z pobliskiej Milówki, wzniesiono drewniany kościół, który szybko stał się ważnym centrum życia religijnego i społecznego. Materiały na budowę dostarczyli sami mieszkańcy oraz arcyksiążę Karol Stefan Habsburg. W 1918 roku przy kościele ustanowiono samodzielną placówkę duszpasterską, a dzisiaj jest to Parafia Matki Bożej Częstochowskiej w Żabnicy.

Jednym z ciekawszych elementów związanych z tą wsią jest jej nazwa. Żabnica, choć kojarzona mogłaby być z żabami, faktycznie ich nie miała – a to z powodu kamienistej rzeki, która przepływa przez miejscowość. Jak zanotowano, woda w tej rzece uchodziła za jedną z najlepszych w regionie.

Tradycje i Kultura

W Żabnicy do dziś kultywowana jest bogata tradycja górali żywieckich. Wieś jest żywym ośrodkiem kultury regionalnej, a działalność lokalnych zespołów folklorystycznych przyciąga uwagę turystów i mieszkańców. Dziecięcy Zespół Regionalny „Mały Haśnik” oraz kapela góralska „Romanka” to tylko niektóre z grup, które pielęgnują dziedzictwo muzyczne regionu. Popularnym instrumentem w Żabnicy jest heligonka, na której grywa wielu mieszkańców.

Jednym z najbardziej widowiskowych wydarzeń w Żabnicy jest coroczny redyk jesienny na Hali Boraczej, odbywający się 29 września, w dzień św. Michała Archanioła. W tym czasie z hal sprowadzane są owce po letnim wypasie. Zwyczaj ten stanowi ważny element pasterskiej tradycji regionu.

Zimą, w okresie Bożego Narodzenia i Nowego Roku, mieszkańcy kontynuują tradycję kolędniczą, w której udział biorą grupy zwane „Dziadami”. Kolędnicy ci wędrują od domu do domu, niosąc świąteczną radość i podtrzymując staropolskie zwyczaje. W czasie świąt odbywa się także tradycyjna góralska Msza Pasterska, której muzyczną oprawę tworzą regionalne kapele oraz Parafialna Orkiestra Dęta „Barka”.

Żabnica Dziś

Obecnie Żabnica jest miejscem, w którym tradycja łączy się z nowoczesnością. Wieś, choć mała, pozostaje żywym centrum kultury góralskiej, pielęgnując swoje dziedzictwo i jednocześnie otwierając się na turystów. Lokalne inicjatywy, takie jak działalność Kół Gospodyń Wiejskich, zespołów regionalnych oraz coroczne wydarzenia kulturalne, przyciągają odwiedzających, którzy chcą doświadczyć autentycznego klimatu Żywiecczyzny.

Dzięki silnemu poczuciu wspólnoty oraz dbałości o tradycję, Żabnica pozostaje ważnym punktem na mapie kulturalnej regionu.