10 września – Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom: Jak rozpoznać i pomóc?

Problem samobójstw dotyka nas wszystkich, bez względu na wiek, status społeczny czy życiowe doświadczenia. Wiele osób zetknęło się z nim osobiście – straciło kogoś bliskiego, miało własne myśli samobójcze lub zauważyło takie sygnały u innych. Jednak mało kto wie, jak właściwie rozpoznać zagrożenie i jak reagować, aby uratować czyjeś życie.

Co roku, 10 września, obchodzimy Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom, który ma na celu podniesienie świadomości na temat tego tragicznego zjawiska oraz propagowanie działań prewencyjnych. Myśli samobójcze mogą dotyczyć osób w każdej grupie wiekowej i społecznej, a zrozumienie sygnałów ostrzegawczych oraz umiejętność pomocy może uratować życie.

Jakie są symptomy zagrożenia samobójstwem?

Osoba zagrożona samobójstwem może wykazywać różne sygnały, które często są niezauważane lub ignorowane. Do najczęstszych objawów należą:

Mówienie o chęci popełnienia samobójstwa.

Problemy z jedzeniem, spaniem, czy wyraźne zmiany w codziennym zachowaniu.

Wycofanie się z kontaktów towarzyskich, utrata zainteresowania pracą, szkołą lub dotychczasowymi pasjami.

Przygotowania do śmierci, takie jak pisanie testamentu czy rozdawanie osobistych przedmiotów.

Podejmowanie ryzykownych działań, wzrost zainteresowania tematyką śmierci i umierania.

Drastyczne zaniedbanie wyglądu zewnętrznego, wzrost konsumpcji alkoholu, narkotyków lub leków.

Ujawnianie wcześniejszych prób samobójczych lub samookaleczania.

Przyczyny mogą być różne, od strat bliskich osób po rozczarowania życiowe, utratę wartości, planów czy poczucia sensu.

Jak rozmawiać z osobą w kryzysie?

Kiedy ktoś dzieli się swoimi myślami samobójczymi lub zauważamy u niego wspomniane symptomy, nie możemy tego ignorować. Kluczowe jest, aby nie unikać rozmowy na ten temat i nie wyrażać szoku czy zdziwienia. Otwarte rozmawianie o problemie nie zachęca do popełnienia samobójstwa – wręcz przeciwnie, może przynieść ulgę osobie cierpiącej.

Podczas rozmowy:

Nie bójmy się poruszać tematu i okażmy szczere zainteresowanie.

Miejmy dla tej osoby czas, słuchajmy bez oceniania i radzenia.

Akceptujmy jej emocje, nawet jeśli są dla nas trudne do zrozumienia.

Zaproponujmy pomoc specjalistyczną i wskażmy instytucje, które mogą zaoferować wsparcie.

Gdzie szukać pomocy?

Istnieje wiele instytucji i telefonów pomocowych, które oferują wsparcie osobom w kryzysie psychicznym. Warto znać i udostępniać numery całodobowych infolinii, takich jak:

Centrum Wsparcia dla osób dorosłych w kryzysie psychicznym: 800 70 2222

Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka: 800 12 12 12

Telefon wsparcia emocjonalnego dla dorosłych: 116 123

Telefon alarmowy w sytuacji zagrożenia życia: 112

Ratując życie, ratujemy człowieka

Walka z myślami samobójczymi to nie tylko kwestia interwencji specjalistów. To także nasza odpowiedzialność jako bliskich, przyjaciół czy znajomych. Wspieranie osoby w kryzysie psychicznym wymaga od nas cierpliwości, empatii i zaangażowania. Warto pamiętać, że tam, gdzie istnieje niebezpieczeństwo, zawsze jest też nadzieja na ratunek.

Każda rozmowa i każdy gest mogą uratować czyjeś życie.