Karl-Gerät: Najcięższy Samobieżny Moździerz Użyty w Powstaniu Warszawskim

Karl-Gerät znany również jako najcięższy samobieżny moździerz używany przez niemieckie wojska lądowe podczas II wojny światowej, był wyjątkowym dziełem inżynierii wojskowej. Zaprojektowany przez zakłady Rheinmetall AG, moździerz ten miał na celu niszczenie silnie umocnionych obiektów, w tym bunkrów linii Maginota. Wyróżniał się ogromnym kalibrem – początkowo 60 cm (Karl-Gerät 040), później zmniejszonym do 54 cm (Karl-Gerät 041).

Powstało sześć egzemplarzy tej potężnej broni, z których każdy otrzymał imię jednego z bogów germańskich. Oznaczone numerami od I do VI, moździerze te miały swoje unikalne nazwy: "Adam" (później "Baldur"), "Eva" (później "Wotan"), "Thor", "Odin", "Loki" i "Ziu". Szczególnie znany jest Karl-Gerät numer VI, "Ziu", który został użyty podczas Powstania Warszawskiego w 1944 roku.

W trakcie tego zrywu, "Ziu" wystrzelił kilkadziesiąt pocisków na pozycje powstańcze. Jeden z nich, wystrzelony 18 sierpnia, trafił w budynek przy ulicy Moniuszki 10, gdzie mieściła się restauracja "Adria". Choć pocisk przebił się przez kilka kondygnacji, nie eksplodował, co pozwoliło powstańcom rozbroić go i wykorzystać zdobyty materiał wybuchowy. Skorupa pocisku została odnaleziona podczas odbudowy restauracji w latach 60. i przekazana do Muzeum Wojska Polskiego.

Inny pocisk uderzył 28 sierpnia w górną część budynku Towarzystwa Ubezpieczeniowego "Prudential", powodując znaczne uszkodzenia konstrukcji. Moment trafienia został uchwycony na fotografii wykonanej przez Sylwestra Brauna, dokumentującego zniszczenia Warszawy.

Karl-Gerät pozostaje jednym z najbardziej niezwykłych przykładów ciężkiego uzbrojenia używanego podczas II wojny światowej, zarówno ze względu na swoje rozmiary, jak i niszczycielską moc. Dziś jego historia przypomina o tragicznym losie Warszawy i heroizmie jej mieszkańców.