Światowy Dzień Trzeźwości

Światowy Dzień Trzeźwości

15 kwietnia na całym świecie obchodzony jest Dzień Trzeźwości. Święto zostało zainicjowane przez Światowa Organizację Zdrowia, która apeluje by przynajmniej w tym dniu nie spożywać alkoholu. Alkoholizm, jako jedna z najpopularniejszych chorób w skali globalnej, powoduje śmierć około 2,5 miliona ludzi rocznie.

Zespół zależności alkoholowej, czyli potocznie alkoholizm, jest jedną z najbardziej dotkliwych form patologii. Od wielu lat zaobserwować można obniżanie się wieku inicjacji alkoholowej, a po napoje wyskokowe sięgają już nawet jedenastolatkowie. Takie zachowanie ma udowodnić rówieśnikom ich „dorosłość”, jednak im wcześniejsza inicjacja alkoholowa, tym większe ryzyko uzależnienia.

ZZA, czyli zespół zależności alkoholowej to zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane użyciem alkoholu. W Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-10) stworzonej przez Światową Organizację Zdrowia, zespół zależności alkoholowej klasyfikowany jest jako F10. Innymi słowy, ZZA to choroba alkoholowa, której podstawowym objawem jest ciągle nawracająca potrzeba spożywania napojów alkoholowych.

Alkoholizm to choroba, która dotyka nie tylko uzależnionego, ale również jego otoczenie. Nadmierne spożywanie alkoholu ma wiele negatywnych skutków. Osłabia wewnętrzne hamulce, jest przyczyną agresji i zachowań przemocowych. ZZA często prowadzi do rozpadu rodzin, do szkód zdrowotnych uzależnionego oraz jego bliskich, a nawet do śmierci, czy to z powodu wpływu alkoholu na organizm czy też spowodowanych z jego przyczyny wypadków.

W Polsce obecnie ponad milion osób zmaga się z zespołem zależności alkoholowej, a 12 tysięcy osób rocznie traci z tego powodu życie. Nieleczony alkoholizm jest chorobą śmiertelną. W naszym prawie istnieje zakaz sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom do lat 18.  Jeżeli sprzedawca lub podający napoje alkoholowe ma wątpliwości, co do pełnoletności kupującego, ma on prawo zażądać  okazania dokumentu stwierdzającego wiek klienta. Alkoholu nie wolno także sprzedawać osobom, których  zachowanie wskazuje, że są w stanie nietrzeźwości oraz na kredyt i pod zastaw. Jeśli sprzedawca złamie którykolwiek z tych zakazów, popełnia przestępstwo, za które oprócz  sankcji karnych może być odebrane zezwolenie na sprzedaż  napojów alkoholowych. Ponadto polskie prawo zabrania spożywania napojów alkoholowych m.in. na ulicach, placach i w parkach. Można go spożywać jedynie w miejscach do tego wyznaczonych.

Agencja Informacyjna, Gospodarka /NOW/ 12.04.2023

Alkohol a także jego główny metabolit, aldehyd octowy, są bezpośrednio toksyczne  i działają szkodliwie na niemal wszystkie tkanki i narządy. Wchodzą w bezpośrednie reakcje z fizjologicznymi substancjami w organizmie. Działanie pośrednie alkoholu polega na silnym wpływie na homeostazę ustroju poprzez działanie na układ wegetatywny, endokrynny, odpornościowy, gospodarkę wodno-elektrolitową, wchłanianie niezbędnych składników odżywczych itp. Toksyczne działanie alkoholu etylowego i produktów jego przemiany powoduje zmiany chorobowe w układach:

nerwowym: polineuropatia, zmiany zanikowe móżdżku i mózgu, zwyrodnienia w płatach czołowych, ubytek szarej substancji,

pokarmowym: przewlekłe stany zapalne błon śluzowych jamy ustnej, przełyku, żołądka i dwunastnicy, zaburzenia perystaltyki jelit oraz upośledzenie wchłaniania, stany zapalne trzustki i wątroby (stłuszczenie, zwłóknienie i marskość),

krążenia: nadciśnienie tętnicze, kardiomiopatia alkoholowa (zmiany zwyrodnieniowe włókien mięśnia sercowego, stłuszczenie i powiększenie serca,

oddechowym: przewlekłe zapalenie błony śluzowej tchawicy i oskrzeli. U osób nadużywających alkoholu 10-krotnie częściej występuje rak jamy ustnej, krtani oraz tchawicy,

moczowym: ostra niewydolność nerek, wzrost stężenia kwasu moczowego we krwi i związane z tym objawy dny moczanowej (zapalenie stawów spowodowane gromadzeniem się złogów moczanowych)

hormonalnym: nieprawidłowe wydzielanie testosteronu, zmniejszenie ruchliwości plemników i zniszczenie ich struktury. Hypogonadyzm i feminizacja u mężczyzn, u kobiet zaburzenia miesiączkowania, zanik jajników i maskulinizacja.

Alkohol wpływa na osłabienie systemu odpornościowego organizmu. Skutkiem tego jest m.in. zwiększone ryzyko występowania pewnych odmian raka, zwłaszcza przełyku, wątroby, części nosowej gardła, krtani i tchawicy oraz raka sutka u kobiet.

Alkohol wywołuje też niedobory witamin i innych pierwiastków niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Następstwem owych niedoborów są zaburzenia widzenia, zmiany skórne, zapalenie wielonerwowe, zmiany w błonach śluzowych i szpiku kostnym, zaburzenia procesów rozrodczych, szkorbut i inne.

Alkohol wywołuje znaczące zaburzenia w funkcjonowaniu psychicznym człowieka: bezsenność, depresję, niepokój, próby samobójcze, zmiany osobowości, amnezję, delirium tremens, psychozę alkoholową, halucynozę alkoholową, otępienie (zespól Korsakowa).

  Według danych Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych co ósmy dorosły Polak nie pije w ogóle alkoholu. Kilkanaście procent dorosłych Polaków spożywa alkohol problemowo. Szacuje się, że w grupie tej znajduje się ok. 900 tys. osób uzależnionych oraz ponad 2 mln osób pijących alkohol ryzykownie lub szkodliwie. Większość pijących spożywa alkohol w sposób, który nie powoduje negatywnych konsekwencji dla nich i dla osób z ich otoczenia. Choć alkohol jest trucizną i z punktu widzenia toksykologii każda ilość wypitego alkoholu jest ryzykowna, to jednak w większości przypadków spożywanie małych dawek alkoholu nie pociąga za sobą widocznych szkód zdrowotnych i konsekwencji społecznych.

Alkoholu  nie powinni wcale pić:

• młodzi ludzie (ze względu na ryzyko poważnych zaburzeń rozwojowych),

• kobiety w ciąży i matki karmiące (z powodu ryzyka uszkodzenia płodu i negatywnego wpływu na zdrowie dziecka FAS),

• osoby chore, przyjmujące leki wchodzące w reakcje z alkoholem,

• wszyscy, którzy znajdują się w okolicznościach wykluczających picie (kierując pojazdami, przebywając w pracy, w szkole, itp.),

• osoby, którym szkodzi każda, nawet najmniejsza, ilość alkoholu.