Stara Karczma w Jeleśni: Zabytek Przepełniony Historią

Stara Karczma w Jeleśni, jedna z ostatnich oryginalnych karczm w tej części Europy, jest nie tylko historycznym zabytkiem, ale także miejscem, które przetrwało wieki, pełniąc ważną rolę w życiu lokalnej społeczności.

Data wybudowania karczmy z drzewa modrzewiowego pozostaje tajemnicą, ale jej istnienie sięga czasów Mikołaja Komorowskiego, który założył folwark w 1608 roku. Karczma przetrwała wiele przemian, będąc własnością Habsburgów w okresie zaboru austriackiego i przechodząc różne etapy dzierżawienia i zakupu.

Usytuowana przy szlaku handlowym z Żywca na Słowację, obok skrzyżowania dróg i w pobliżu kościoła św. Wojciecha, karczma zachwyca nie tylko swoją konstrukcją zrębową, ale również olbrzymim dachem łamanym polskim z gontów, zdobionym dymnikami. Jej wnętrze kryje klasyczną szynkownię, zwana również izbą główną, gdzie górale zasiadali przy prostych drewnianych stołach.

Odbywające się w karczmie wesela, pielgrzymki, targi i zabawy były integralną częścią życia wsi. Karczmarz nie tylko serwował dania, ale także pełnił rolę pośrednika przy werbunku górali do różnych prac. W czasach chrztów w kościele, karczma stawała się miejscem spotkań z ochrzczonymi dziećmi, a studnia przed nią dostarczała dobrej wody dla odpoczywających koni.

Pod koniec XIX wieku, karczma podlegała wpływom kuchni wiedeńskiej, serwując dania na modłę restauracji, by później wrócić do tradycji kulinarnej miejscowej ludności w okresie Drugiej Rzeczypospolitej.

W okresie międzywojennym, Stara Karczma gościła różnorodne grupy – mieszkańców Jeleśni, podróżnych, żołnierzy, handlarzy i turystów. Nawet znani zbójnicy, jak Wojciech Mizia czy Fiodor Proćpok, zjawiali się w jej progach. Wybitni ludzie pióra, jak Jalu Kurka, również znaleźli w niej inspirację dla swojej twórczości.

Czas II wojny światowej pozostawił ślady zniszczenia na karczmie, jednak gruntowny remont w latach sześćdziesiątych przywrócił jej dawny blask, korzystając nawet z elementów pochodzących z krakowskich Sukiennic.

Dziś Stara Karczma kontynuuje swoją historię, serdecznie zapraszając turystów i wędrowców. To nie tylko miejsce, gdzie można zaspokoić głód i pragnienie, ale także podróż w miniony czas, odkrywanie śladów przeszłości, które dzięki niej stają się wciąż żywe.