Walentynki – historia, tradycje i kontrowersje

Walentynki, obchodzone 14 lutego, to święto miłości i zakochanych, które na dobre zadomowiło się w kulturze wielu krajów na świecie. Choć jego korzenie sięgają średniowiecznej Europy, a patronem jest św. Walenty, niektórzy doszukują się powiązań z dawnymi rzymskimi zwyczajami, takimi jak Luperkalia – święto płodności i małżeństwa obchodzone w połowie lutego.

Początki walentynek w Europie i Polsce

Święto zakochanych było znane w zachodniej i południowej Europie już w średniowieczu, jednak do krajów północnych i wschodnich dotarło znacznie później. W Wielkiej Brytanii popularyzował je m.in. sir Walter Scott, a w Polsce jego obchody zaczęły nabierać rozpędu dopiero w latach 80. XX wieku. Kult św. Walentego przybył do Polski z Bawarii i Tyrolu, a jednym z pierwszych przykładów celebrowania święta była dystrybucja kartek walentynkowych przez Stowarzyszenie Młodzieży Niepełnosprawnej „Alfa” z Bytomia w 1989 roku. Prawdziwy boom na walentynki nastąpił w latach 90., kiedy to telewizja, a szczególnie Nina Kowalewska-Motlik i Nina Terentiew, przyczyniły się do ich promocji.

Współczesne obchody w Polsce

W wielu miastach w Polsce organizowane są wydarzenia związane z walentynkami. Lublin, Kraków i Chełmno szczycą się relikwiami św. Walentego, a w Chełmnie od 2002 roku odbywają się „Walentynki Chełmińskie” – kulturalno-rozrywkowa impreza łącząca lokalny kult patrona zakochanych z zachodnią tradycją. Popularnym zwyczajem jest także wręczanie sobie ozdobnych kartek – walentynek – często w kształcie serca, z miłosnymi wyznaniami lub wierszykami.

Krytyka i alternatywne podejście do walentynek

Choć walentynki cieszą się dużą popularnością, nie wszyscy są ich zwolennikami. Krytycy zwracają uwagę na komercjalizację święta oraz jego amerykanizację, która może wypierać polskie tradycje. Niektóre osoby, zwłaszcza tzw. single określający się jako quirkyalone, traktują walentynki jako opresyjne święto, promujące „tyranię bycia w związku”. Właśnie dla nich powstał International Quirkyalone Day, obchodzony tego samego dnia jako alternatywa dla walentynek.

Z powodów religijnych walentynki są odrzucane przez niektóre grupy, w tym Świadków Jehowy, którzy nie obchodzą świąt o pogańskim rodowodzie. W krajach takich jak Pakistan czy Indie święto to spotyka się z krytyką ze względu na niezgodność z zasadami islamu.

Podsumowanie

Walentynki na stałe wpisały się w kalendarz świąt obchodzonych na całym świecie. Dla jednych to dzień miłości i czułości, dla innych – komercyjny wymysł lub wręcz opresyjna tradycja. Niezależnie od podejścia, święto to na dobre zadomowiło się we współczesnej kulturze i nic nie wskazuje na to, by miało z niej zniknąć.