19 kwietnia – 80. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim

19 kwietnia – 80. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim

 Powstanie rozpoczęło się 19 kwietnia i trwało do 16 maja 1943 roku. Było to zbrojne wystąpienie podziemnych żydowskich formacji zbrojnych na obszarze getta warszawskiego. Stanowiło pierwszy atak jaki podjęły polskie organizacje przeciw Niemcom. Podkreślić również należy, iż było też pierwszym powstaniem w okupowanej przez III - Rzeszę Europie. Powstanie wybuchło głównie z powodu niemieckiej decyzji o likwidacji getta, w ramach zagłady europejskich Żydów oraz bestialskiego ich traktowania w warunkach urągających człowiekowi. W getcie początkowo znajdowało się około 50 - 70 tysięcy Żydów, a w szczytowym okresie niemal pół miliona.

 Siły powstańcze składały się z około 1000 – 1500 słabo uzbrojonych bojowników, z 220 – 800 osób, w tym sporej liczby kobiet z Żydowskiej Organizacji Bojowej oraz ze 150 – 400 mężczyzn z Żydowskiego Związku Bojowego. Przeciwko nim Niemcy użyli ponad 3 tysiące dobrze uzbrojonych żołnierzy wspieranych pojazdami opancerzonymi i artylerią.

 Według ówczesnych raportów w walkach zginęło prawdopodobnie 6 tysięcy Żydów, około 57 tysięcy znajdowało się w wykrytych i zlikwidowanych bunkrach, z których około 7 tysięcy zamordowano na miejscu, a drugie tyle wysłano do obozu w Treblince, zaś około 36 tysięcy do innych obozów m.in. do obozu przejściowego w Lublinie, a następnie na Majdanek, do Trawników, Dorohuczy i Poniatowej. Teren getta spalono zrównując go z ziemią. Tylko nielicznym powstańcom udało się wydostać kanałami z płonącego getta.

 Symbolem pamięci o bohaterkach oraz bohaterach powstania w getcie warszawskim są żółte żonkile – zwiastuny życia, miłości, nadziei, szacunku.

 Wszystkim Zamordowanym, Ofiarom, którzy przeżyli powstanie Cześć, Hołd i Pamięć!

Kazimierz Surzyn