Historia Straży Pożarnej w Żywcu

1 stycznia 1968 roku, rozpoczęła swą służbę dla społeczeństwa Żywiecczyzny, powołana uchwałą Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie- Zawodowa Straż Pożarna (ZSP) w Żywcu. Komendantem został ppor. pożarnictwa Czesław Pruski.

W dniu powołania ZSP wraz z Komendą Powiatową tworzyło 23 strażaków. Pierwszą siedzibą jednostki była zabytkowa remiza przy ulicy Kościuszki, wybudowana w 1910 roku, zajmowana wcześniej przez OSP Żywiec i Pogotowie Zawodowe Straży Pożarnych.

 W pierwszym roku działalności ZSP, na terenie powiatu żywieckiego zanotowano 101 pożarów.  

W roku 1972 podwyższono kategorie ZSP do ”trzeciej”, zwiększając liczbę etatów i utworzono III-cią zmianę służbową.

W 1975 roku, w wyniku reformy administracyjnej Zawodową Straż Pożarną w Żywcu zaliczono do kategorii „B”, na każdej zmianie służbę pełnił pluton. Od tego roku ZSP podlegała Komendzie Wojewódzkiej Straży Pożarnych w Bielsku – Białej.

W całym okresie działalności żywieccy strażacy wykazywali się dużą odwagą i determinacją w ratowaniu bezcennego życia i mienia, brali udział w wielu akcjach ratowniczo – gaśniczych m.in.:

- 1971r – pożar Rafinerii Nafty w Czechowicach-Dziedzicach (zginęły 33 osoby),

- 1975r – pożar w oddziale pieców Cegielni w Żywcu,

- 1977r – pożar w Szpitalu Rejonowym w Żywcu,

- 15 listopada 1978r – Wilczy Jar – usuwanie skutków katastrofy dwóch autobusów ( 30 ofiar 

Śmiertelnych, 9-ciu uratowanych),

- styczeń 1982r – 40 godzinna akcja ratowania przepompowni na ul. Łączki ( przy -25O C),

- luty 1982r – pożar samochodu z 25 butlami gazu w Zakładzie Gazu w Żywcu,

- marzec 1985r – uratowanie trzech wędkarzy dryfujących na krze lodowej po jeziorze,

- sierpień 1986r – uratowanie stada owiec z nurtów wezbranej rzeki Soły ,

- luty 1987r – uratowanie żołnierza płynącego na krze po wysadzeniu zatoru na Sole,

- lipiec 1987r – uratowanie czterech osób z przewróconej na jeziorze żaglówki,

- marzec 1989r – uratowanie trzech wędkarzy uczepionych przewróconej łodzi na jeziorze,

- lipiec 1989r – uratowanie trzech osób z przewróconej żaglówki typu „Omega”.

Doceniając służbę strażaków ZSP w działalności na rzecz lepszego zabezpieczenia rejonu żywieckiego, społeczeństwo miasta Żywca i okolicznych gmin ufundowało dla ZSP sztandar. Został on poświęcony i przekazany Jednostce, na rynku w dniu 30 czerwca 1990 roku. Dzień ten upamiętniło oddanie do użytku, długo oczekiwanej nowej Strażnicy przy ul. Objazdowej w Żywcu.

W uroczystościach uczestniczyli Komendant Główny Straży Pożarnych – generał Andrzej Stefanowski oraz późniejsi Komendanci Główni PSP- generałowie: Feliks Dela i Zbigniew Meres.

Z dniem 1sierpnia 1990 roku nastąpiła zmiana struktury organizacyjnej w KRSP i ZSP.

Na stanowisko Dowódcy Kompanii ZSP powołany został mł. chor. poż. Tadeusz Pal, a Szefem Kompanii został st. ogn. Kazimierz Kantyka.

Rok 1991 to rok działalności ZSP, o którym strażacy woleliby zapomnieć. Brakowało pieniędzy na wszystko: na sprzęt, na środki gaśnicze, na ubrania dla strażaków, na ogrzanie strażnicy, a w niektórych momentach nawet na paliwo do wozów bojowych.

Z dniem 1 lipca 1992 roku, w świetle zmian ustawowych, po prawie 25 latach działalności przestały istnieć: Komenda Rejonowa Straży Pożarnych i Zawodowa Straż Pożarna w Żywcu.

W ich miejsce rozpoczęły swą służbę Komenda Rejonowa Państwowej Straży Pożarnej(KR PSP) w Żywcu i Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza Państwowej Straży Pożarnej (JRG PSP) w Żywcu.     

W  okresie 25 lat służby strażacy z ZSP w Żywcu brali udział w gaszeniu około 2600 pożarów, w ponad 1000 akcjach „Ratownictwa Technicznego” (związanych z usuwaniem skutków katastrof, wypadków i powodzi) oraz kilkuset tzw. „Innych interwencjach” ratując życie i mienie człowieka.

Decyzją Komendanta Głównego PSP stanowisko Komendanta Rejonowego PSP w Żywcu objął kapitan inż. Stanisław Kuliński. Wszyscy funkcjonariusze pożarnictwa, którzy złożyli swój akces do PSP oraz ślubowanie, rozpoczęli służbę w tej formacji, zachowując ciągłość służby. Razem w PSP zatrudnionych było wówczas 79 osób. W Komendzie pracowało 13 osób, a w JRG 66 osób. Pierwsze miesiące działalności PSP to okres wzmożonej palności na terenie całego kraju.

W miesiącu sierpniu strażacy z Żywca brali udział w gaszeniu pożaru lasu w okolicach Olkusza, a na przełomie sierpnia i września, w największym pożarze Europy w okolicach Kuźni Raciborskiej, gdzie spłonęło 10 000 ha lasu, w którym zginęło dwóch strażaków i spłonęło kilka samochodów. 

 W  październikową noc 1992 roku w Łękawicy gaszono pożar zabytkowego, drewnianego kościoła pochodzącego z XVI wieku. Temperatura była tak wysoka, że stopiły się nawet dzwony.

Z dniem 30 czerwca 1993 roku odszedł na emeryturę, odznaczony wieloma medalami i orderami, długoletni Komendant ZSP oraz Dowódca JRG bryg. mgr inż. Czesław Pruski. Na emeryturę z Komendy odszedł także st.ogn. Grzegorz Habdas, po przesłużeniu w straży 30 lat i 5-ciu m-cy.

1 Czerwca 1994 roku , na nowo utworzone stanowisko Zastępcy Komendanta Rejonowego PSP powołany został st.asp. Tadeusz Jafernik.

22 maja 1995 roku Żywiec odwiedził Ojciec Święty Papież Jan Paweł II. Strażacy z PSP brali udział w przygotowaniach jak i samym zabezpieczeniu wizyty Ojca Świętego w Żywcu.

W roku 1996 w ostrą i długa zimę ratowano zwłaszcza zwierzęta, wiosną i latem zmorą strażaków były pożary traw, łąk i lasów. Jesienią w całym rejonie trwała akcja przeciwpowodziowa. Broniono mostów, umacniano wały, pompowano wodę z zalanych domów i piwnic. W akcji brało udział 440 strażaków PSP i OSP.

Również w roku 1996 JRG wzbogaciła się o nowy samochód gaśniczy- Jelcz 010- GCBA 5/24.

W okresie pięcioletniego istnienia PSP zwiększyły się zadania dla strażaków PSP o ratownictwo ekologiczne, a także medyczne. Rok 1997 to kolejna wielka powódź na Żywiecczyźnie. Tym razem udało się strażakom uratować, przed nieuchronnym zalaniem przepompownię i część dzielnicy Zabłocie. W grudniu 1998 roku JRG otrzymała nowy samochód gaśniczy GBA 2/17 marki Renault. W 1999 roku w wyniku reformy administracyjnej kraju Komenda Rejonowa PSP zostaje przemianowana na Komendę Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej, jednostka staje się bardziej samodzielna pod względem finansowym jak i organizacyjnym W listopadzie 2000 roku strażacy z JRG brali udział w akcji gaśniczej Zakładów Produkcji Tworzyw Sztucznych Polarcap w Siemianowicach Śląskich. Na przełomie lipca i sierpnia 2000 roku 11 strażaków z PSP w Żywcu, w ramach działań Batalionu Śląskiego, brało udział w skutecznej obronie przed powodzią - Sandomierza. W lipcu 2001 roku kolejna akcja powodziowa. Zerwane dwa mosty w Jeleśni i kilka uratowanych. 2002 rok to akcja ratownicza usuwania wycieku mazutu do „Młynówki” i Jeziora Żywieckiego oraz gaszenie pożaru kościoła w Pewli Małej i pożaru dużego tartaku w Żabnicy.

W 2003 roku, w 35-tą rocznicę powstania ZSP w Żywcu , żywieckim strażakom wręczono nowy sztandar. Aktu przekazania dokonał Komendant Główny PSP nadbrygadier Teofil Jankowski.

W lutym tego roku JRG otrzymała także nowy samochód gaśniczy- GCBA 5/32- Renault Kerax.

W Listopadzie 2004 roku nad Żywiecczyzną szalały wyjątkowo silne wichury zrywając dachy budynków, waląc drzewa na domy, samochody, trakcje i sieci energetyczne.

1 lutego2005 nastąpiła zmiana warty w KP PSP Żywiec. Na emeryturę odszedł asp. sztab. Tadeusz Jafernik. Nowym Zastępcą Komendanta Powiatowego został mł. bryg. mgr inż. Józef Pietraszko.

Państwowa Straż Pożarna w Żywcu oprócz działalności operacyjnej i prewencyjnej prowadzi również działalność szkoleniową, zarówno dla potrzeb własnych jak i dla jednostek OSP powiatu żywieckiego. W 2005 roku KP PSP uhonorowano medalem „ Za zasługi dla Województwa Śląskiego”. W 2008 KP PSP wpisano do Złotej Księgi Zasłużonych dla miasta Żywca.

Komenda Powiatowa utrzymuje współpracę z niemieckimi strażakami, a w 2009 roku nawiązała współpracę z węgierskimi strażakami z Dabos. Strażacy z Żywca zanotowali również na swoim koncie osiągnięcia na arenach sportowych. Należy do nich niewątpliwie zajęcie V miejsce w Mistrzostwach Polski w Sportach Pożarniczych w 1984 roku, w Białymstoku. Obecnie odnoszą sukcesy w rozgrywkach piłki nożnej, piłki sitkowej, narciarstwie i tenisie stołowym.

W siedzibie tutejszej Komendy Powiatowej znajduje się także nowoczesne Stanowisko Kierowania, w pełni wyposażone i odpowiadające dzisiejszym standardom. W powiecie żywieckim działają 64 jednostki OSP. Do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego należą 27 jednostki .