Powiat Żywiecki: W Labiryncie Czasu od Austriackiego Podziału po Współczesność

W sercu Beskidów, między górami a historią, tkwi Powiat Żywiecki – ziemia o bogatych korzeniach datujących się na 1867 rok. Od austriackiego podziału Galicji po współczesne przemiany, przeplatające się losy tego obszaru ukazują barwną historię, która kształtowała się pod wpływem wojen, reform administracyjnych i dążeń lokalnej społeczności. Przemierzając wieki, artykuł rzuca światło na kulisy wydarzeń, które wyryły trwałe piętno w historii Powiatu Żywieckiego.

Początki powiatu Żywieckiego sięgają 1867 roku, kiedy austriackie władze Galicji dokonały podziału monarchii na powiaty. Składał się z trzech powiatów sądowych: żywieckiego, milowieckiego i ślemieńskiego. W przeciwieństwie do Śląska Cieszyńskiego, obwody sądowe nie były równocześnie powiatami administracyjnymi. Do 1921 roku powiat obejmował 60 wsi, 2 miasteczka i 2 miasta, w tym Żywiec i Sucha od 1896 roku.

W 1891 roku Tarnawa Górna i Dolna zostały przeniesione do powiatu wadowickiego. W 1906 roku reorganizacja powiatu ślemieńskiego przyniosła przeniesienie siedziby do Suchej i zmiany w przypisaniu kilku miejscowości do powiatu żywieckiego.

Po odzyskaniu niepodległości w 1921 roku utworzono powiat makowski, który później został zlikwidowany, a obszar powiatu żywieckiego podzielono między kilka innych powiatów.

W czasie II wojny światowej powiat znalazł się pod okupacją niemiecką, włączony do Rzeszy jako Landkreis Saybusch. Niemiecka polityka germanizacyjna i Aktion Saybusch przyniosły masowe wysiedlenia ludności polskiej.

Po wojnie, przywrócono podział administracyjny sprzed wojny, ale wysiedleni gospodarze mogli powrócić dopiero po zakończeniu konfliktu.

W okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, w wyniku połączenia miast Bielska i Białej Krakowskiej, zlikwidowano powiat bialski, a część jego obszaru włączono do powiatu żywieckiego. W 1956 roku utworzono nowy powiat ze stolicą w Suchej Beskidzkiej, w granicach zbliżonych powierzchniowo do dawnego powiatu makowskiego.

W 1975 roku, w reformie administracyjnej, zlikwidowano powiaty, a obszar dawnego powiatu żywieckiego włączono do województwa bielskiego.

Po 1989 roku, w 1999 roku przywrócono podział na powiaty, a powiat Żywiecki został włączony do województwa śląskiego, mimo próśb mieszkańców o przynależność do województwa małopolskiego.

Historia powiatu Żywieckiego to barwna podróż przez zmienne losy terytorialne, okupacje, reformy administracyjne i ostateczne umocnienie się w strukturach współczesnej Polski.